Kepek probleminin çok daha yoğun olması ve sürecin hızlanmasıyla ciltte oluşan kızarıklık, kaşıntı, kabuklanma durumudur. Normal bir kepeklenmenin aksine seboreik dermatit, saçta oluşan kepeklenmenin saçta kabuklanma derecesinde ileri bir seviyede olması bir ve bunun yanı sıra deride kızarıklık oluşması ve kaşıntı durumu olarak ifade edilir.
Seboreik dermatit nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte etyolojisinde birçok faktörün rol aldığı multifaktöriyel bir hastalıktır. Bu faktörler androjenler, yorgunluk, stres, depresyon, mikroanjiopatik olabilen vasküler bozukluklar, basınç değişiklikleri gibi atmosfer değişiklikleri, giyim, beslenme biçimleri ve yiyecek alerjileri, otoimmunite, klimakterik değişiklikler, Pityrosporum ovale (Malassezia furfur), başka nedenlerle alınan ilaçlar, riboflavin, piridoksin, biotin eksiklikleri gibi birçok faktördür. Bunlardan her biri bu durumun kökeninde değişik oranda rol oynamakta ve seboreik dermatit şiddetini etkilemektedirler(1- 3).
Günümüzde çocuklar ve erişkinlerde seboreik dermatitin farklı hastalıklar olduğu görüşü yaygındır. Erişkin tipte saçlı deri, saç çizgisi, kaşlar, kaşların arası, nazolabial oluklar, kulaklar, dış kulak yolu ve göğüs dekoltesi en sık tutulan alanlardır. Bebeklerde bu durum genellikle hayatın ilk aylarında gözlenmektedir. Karakteristik olarak ilk önce saçlı deride gözlenir. Saç dökülmesine neden olmaz (4-7).
Antifungal tedaviler seboreik dermatit durumlarında yer alan Malesia furfur’ u sayıca azalttıklarından tedavide etkili bulunmuşlardır ve antifungal tedavi bu hastalıkta primer tedavi seçeneğidir(8).
Topikal tedaviye dirençli, şiddetli vakalarda sistemik ilaçlar verilebilir. Bunlar sebum üretimini azaltırlar(7, 9).
SEBOREİK DERMATİTİN OLUŞUMUNUN SEBEPLERİ;
Sebebi tam olarak bilinmese de, temelinde birçok farklı faktör, seboreik dermatit problemini tetikleyebilir.
• Malassezia furfur’ un saçlı deride aşırı çoğalması,
• Kafa derisinde bulunan sebumun içeriğindeki doğal yağlar,
• Hassas kafa derisi
SEBOREİK DERMATİTİ ARTTIRICI FAKTÖRLER;
- Havanın nem oranındaki değişiklikler
- Travma (şiddetli kaşıntı)
- Düzensiz beslenme alışkanlıkları
- Bazı ilaçların yan etkisi
- Biotin eksikliği
- Duygusal ve bedensel stres, kepek oluşumunu ve seboreik dermatit belirtilerini arttırır.
Bahsi geçen bütün faktörler ise farklı oranlarda bu problemin şiddetini etkilemektedir. Bunların yanı sıra, hassas kafa derisine sahip olmak ve bu kafa derisinde bulunan sebumun içerdiği yağlar, seboreik dermatit rahatsızlığının bir diğer faktörleri olabilir. Kış aylarında havanın ve nem oranının dengesiz oluşundan kaynaklı olarak seboreik dermatit durumu daha sık görülmekle birlikte, stres durumuna göre hastalığın şiddeti de artış gösterebilir.
SEBOREİK DERMATİT NASIL TEDAVİ EDİLİR;
- Sebum kontrol altına alınmalı
- Keratolotik etkiyi arttıran kozmetik ürünler kullanılmalı
- Alevlenme döneminde bir dermatolog hekime danışılmalı
Seboreik dermatit rahatsızlığının şiddetine göre, öncelikli olarak bir doktora gözükmekte fayda vardır. Piyasada bulunan bazı şampuan markaları alerjen etkilere sahip olabileceklerinden ötürü, ciltte bu tarz hastalıklara sebebiyet verebilir bu yüzden öncelikli olarak kullandığımız şampuanın içeriğini araştırmalı ve eğer alerji testlerinden geçip geçmediğini kontrol etmeliyiz. Doğal içerikli şampuanları tercih etmek, genel olarak alerjik reaksiyonları önleyecek faktörlerdendir. Şampuan seçimlerinde sebum oranını düzene sokan markaları tercih etmek, kepeklenme gibi çeşitli saç sorunlarını önlemek ve önlem almak için dikkat edilmesi gereken noktalardandır.
KAYNAKLAR;
- Gupta AK, NicolKA. Ciclopirox 1% shampoo for thetreatment of seborrheic dermatitis. Int J Dermatol 2006;24:68-69.
- Ro BI, Dawson TL. The role of sebaceous gland activity and scalp microfloral metabolism in the etiology of seborrheic dermatitis and dandruff. J Investig Dermatol Symp Proc. 2005 Dec;10 [3]:194-7.
- DeAngelis YM, Gemmer CM, Kaczvinsky JR et al. Three etiologic facets of dandruff and seborrheic dermatitis: Malassezia fungi, sebaceous lipids, and individual sensitivity. J Investig Dermatol Symp Proc. 2005 Dec;10 [3]:295-7.
- Braun-Falco O, Plewig G, Wolff HH, Burgdorf WHC. Dermatology. 4th ed. Newyork:Sprenger-Verlag Berlin Heidelberg;1996:487-491.
- Odom RB, James WD, Berger TG. Seborrheic dermatitis, Psoriasis, Recalcitrant palmoplantar eruptions,Pustular dermatitis, and Erythroderma. In:Andrew’s diseases of the skin 9th ed. Philadelphia: WB Saunders Company, 2000;214-254.
- Freedberg IM, Eisen AZ, Wolff K et al. Cutaneous changes in disorders of altered reactivity. In:Fitzpatrick’s Dermatolgy in general medicine 6th ed. Newyork: The McGraw-Hill Companies,2003;1309- 1330.
- Gupta AK, Bluhm R. Seborrheic dermatitis. J Eur Acad Dermatol Venerol 2004;18:13-26.
- Sei Y, Nakabayashi A. Seborrheic dermatitis. Nippon Ishinkin Gakkai Zasshi. 1999;40 [2]:73-7.
- Zisova LG. Fluconazole and its place in the treatment of seborrheic dermatitis--new therapeutic possibilities. Folia Med [Plovdiv]. 2006;48 [1]:39-45.