Logo Yükleniyor...
SPF Nedir, Ne İşe Yarar?

SPF Nedir, Ne İşe Yarar? 

Güneşli günlerde açık havada vakit geçirmenin tadı bir başka. Ancak güneş ışınlarının cilt üzerinde bıraktığı etkiler, keyfimizi kaçırabilir. Bu noktada karşımıza sıkça çıkan SPF kavramı, cildimizi korumak adına büyük önem taşıyor. 

Peki, SPF nedir? Ne işe yarar? Bu yazımızda, SPF’in ne anlama geldiğinden hangi değerin kimler için uygun olduğuna kadar tüm merak edilenleri açıklayıcı ve anlaşılır bir dille ele alacağız. Günlük hayatımızda sadece yazın değil, her mevsim kullanmamız gereken güneş koruyucular hakkında bilgi sahibi olmak, cilt sağlığımızı korumak adına önemli bir adım. [1][2]

SPF Ne Demek?

SPF, “Sun Protection Factor” yani “Güneş Koruma Faktörü” demektir. Bir güneş koruyucunun UVB ışınlarına karşı ne kadar süreyle koruma sağladığını gösterir. Örneğin, cildiniz güneşte 10 dakikada kızarıyorsa, SPF 30 bir ürün bu süreyi 30 katına, yani yaklaşık 300 dakikaya çıkarabilir. Elbette bu koruma süresi, ürünün doğru miktarda ve uygun şekilde uygulanmasıyla sağlanır. [1]

Güneş Kremi Kaç SPF Olmalı?

Hangi SPF değerinin tercih edilmesi gerektiği, kullanım alanına, yaşam tarzına ve cilt tipine göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, ofis ortamında çalışan, günün büyük kısmını kapalı mekanlarda geçiren biri için SPF 30 koruma genellikle yeterli olabilir. Bu değer, UVB ışınlarının %97’sini filtreleyerek günlük maruziyeti etkili şekilde sınırlar. 

Ancak deniz kenarında, kayak gibi kar yüzeyinden yansıyan UV ışınlarının etkili olduğu alanlarda ya da açık hava etkinliklerinde uzun süre geçirilecekse SPF 50 ve üzeri ürünlerin kullanımı önem kazanır. SPF 50, UVB ışınlarının yaklaşık %98’ini engeller. Yüzde sadece 1’lik bir fark gibi görünse de bu koruma, özellikle hassas cilt yapısına sahip kişiler, açık tenliler, çocuklar ve cilt hastalıklarına yatkın bireyler için büyük fark yaratabilir. 

Ayrıca yüksek SPF’li ürünlerin daha yoğun yapıda olabileceği göz önünde bulundurularak, hafif dokulu, cilt tipine uygun formlar tercih edilmelidir. Doğru SPF seçimiyle güneşe karşı hem etkili hem konforlu bir koruma sağlanabilir. [2][3][5]

SPF ve PA Arasındaki Fark Nedir?

SPF, yalnızca güneşin UVB ışınlarına karşı koruma sağlarken, PA değeri UVA ışınlarına karşı korumayı gösterir. UVA ışınları, ciltte leke, elastikiyet kaybı ve kırışıklık gibi yaşlanma belirtilerine yol açabilir. “PA+”, “PA++” gibi ifadeler, bu koruma seviyesini belirtir. En güçlü koruma ise “PA++++” olarak ifade edilir. İdeal bir güneş kreminde hem SPF hem de PA korumasının bulunması önerilir. [4]

SPF Nasıl Çalışır?

SPF, bir ürünün güneşe karşı sağladığı koruma süresini belirli bir çarpanla ifade eder. Bu, cildin güneşe karşı doğal dayanıklılığına göre hesaplanır. Örneğin, eğer bir kişinin cildi güneşte 10 dakika içinde yanmaya başlıyorsa, SPF 15 bu süreyi 15 kat uzatarak yaklaşık 150 dakikalık koruma sağlayabilir. SPF 30 için bu süre 300 dakika, SPF 50 içinse 500 dakika civarındadır. Ancak bu süreler yalnızca ideal koşullarda geçerlidir. Gerçek hayatta, terleme, denize ya da havuza girme, havluyla silinme gibi günlük aktiviteler koruyucu tabakanın etkisini azaltır. 

Ayrıca güneş kremleri zamanla ciltten emilerek ya da buharlaşarak etkinliklerini yitirebilir. Bu yüzden güneş koruyucularının 2-3 saatte bir yeniden uygulanması büyük önem taşır. Bu tekrar uygulama, güneşin zararlı UVB ışınlarına karşı etkili koruma sağlamaya devam edebilmek için olmazsa olmazdır. Özellikle yaz aylarında dışarıda uzun süre vakit geçiren kişiler için bu adım, cilt sağlığını koruma noktasında kritik rol oynar. [1][2]

SPF Ayarı Nedir?

SPF ayarı, ürünlerin laboratuvar ortamında test edilerek UVB ışınlarına karşı sağladığı koruma oranını gösterir. Ancak bu değerler sadece ideal koşullarda geçerlidir. Güneşe çıkmadan en az 15-20 dakika önce uygulamak ve her 2-3 saatte bir yenilemek, korumanın devamlılığı açısından kritik önem taşır. Ayrıca unutulmaması gereken bir diğer nokta da; yüksek SPF’in her zaman daha iyi koruma anlamına gelmediğidir. Cildin ihtiyacına göre uygun değer tercih edilmelidir. [1][3]

SPF 30 ve SPF 50 Arasındaki Fark Nedir?

SPF 30 ile 50 arasında sadece %1’lik bir fark olsa da, bu fark cilt sağlığı açısından önemli olabilir. SPF 30, UVB ışınlarının %97’sini; SPF 50 ise %98’ini engeller. Hassas ciltler, açık tenliler, çocuklar ve güneş alerjisi olan bireyler için SPF 50 veya üzeri ürünler tavsiye edilir. Yine de SPF değeri arttıkça, ürünlerin yapısı daha yoğun hale gelebilir. Bu yüzden cilt tipinize uygun hafif dokulu güneş kremleri tercih etmeniz faydalı olur. [3][4]

SPF Değeri Nasıl Seçilmeli?

SPF değeri seçiminde cilt tipi, yaşam tarzı ve maruz kalınan güneş ışığı düzeyi mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır:

  • Şehir hayatı ve kapalı ortamlarda çalışan bireyler için: Günlük kullanımda, düşük ila orta koruma sağlayan SPF 15–30 ürünler yeterlidir. Bu değerler, ofis ortamlarında veya günün büyük kısmını iç mekânda geçiren bireylerin kısa süreli UV maruziyetine karşı etkili bir kalkan oluşturur.
  • Açık tenli bireyler ve güneşe karşı hassasiyeti olan cilt yapısına sahip olanlar için: Cilt tipi nedeniyle daha çabuk yanabilen bu kişiler için SPF 50 ve üzeri güneş koruyucular önerilir. Bu yüksek koruma seviyesi, güneş lekeleri, yanıklar ve uzun vadede oluşabilecek cilt hasarlarının önlenmesinde kritik rol oynar.
  • Deniz, havuz ya da kayak gibi açık hava aktiviteleri sırasında: Suya dayanıklı SPF 50 ürünler tercih edilmelidir. Bu ortamlarda güneş ışınları su veya kar yüzeyinden yansıyarak etkisini artırır. Dolayısıyla daha uzun süreli ve yoğun koruma sağlayan formüller gereklidir.
  • Kış aylarında ya da cam arkasında vakit geçirilse dahi: UV ışınlarının cilde ulaşabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle dört mevsim, en az SPF 15 içeren hafif yapılı güneş kremlerinin kullanımı önerilir. Cilt sağlığını korumak için mevsim fark etmeksizin düzenli koruma sağlanmalıdır. [2][5]

Güneş Kremi Ne Zaman ve Nasıl Kullanılmalı?

Güneş koruyucu ürünler, dışarı çıkmadan yaklaşık 20 dakika önce uygulanmalı ve cilde eşit bir şekilde yayılmalıdır. Yüzme, terleme veya havlu kullanımı sonrasında yeniden sürülmelidir. Ayrıca sadece yazın değil, kışın, hatta bulutlu günlerde bile güneş koruyucu kullanmak gereklidir. Çünkü UV ışınları, bulutlardan da geçebilir ve ciltte hasar bırakabilir. [2][3]

SPF İçeren Ürünlerde Nelere Dikkat Edilmeli?

SPF içeren ürün alırken sadece değere değil, içerik ve cilt tipiyle olan uyuma da dikkat edilmelidir:

  • Yağlı ve akneye meyilli ciltler için: Su bazlı, non-komedojenik ürünler daha uygundur.
  • Kuru ciltler için: Nemlendirici özelliği bulunan kremler önerilir.
  • Geniş spektrumlu ürünler: Hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruma sağlar.
  • Hassas ciltler için: Parfüm ve alkol içermeyen, mineral filtreli ürünler tercih edilmelidir. [2][4]

Güneş ışınları, D vitamini kaynağı olsa da uzun süreli ve korunmasız maruziyet cilt sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilir. Bu nedenle sadece yazın değil, her mevsim SPF içeren ürünlerle cildinizi korumanız gerekir. SPF’in anlamını, işlevini ve hangi değerin size uygun olduğunu bilmek; yaşlanma belirtilerini geciktirir, lekeleri önler ve cilt kanseri riskini azaltabilir. Unutmayın, cildinizin geleceği için SPF sadece bir tercih değil, bir alışkanlık olmalı. [1][2]

Kaynakça: 

  1. https://www.fda.gov/about-fda/center-drug-evaluation-and-research-cder/sun-protection-factor-spf
  2. https://www.healthline.com/health/what-spf-should-i-use
  3. https://www.healthline.com/skincare/sun-protection
  4. https://www.medicalnewstoday.com/articles/306838
  5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19775352/
  6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21738968/ 
Çerezleri Kullanıyoruz
Web sitemizde gezinme deneyiminizi geliştirmek, size kişiselleştirilmiş içerik ve hedefli reklamlar göstermek, web sitesi trafiğimizi analiz etmek ve ziyaretçilerimizin nereden geldiğini anlamak için çerezleri ve diğer izleme teknolojilerini kullanıyoruz.