Keratin Saç Bakımı Hakkında Bilmeniz Gerekenler Rehberi

Saçların sağlığı, canlılığı ve gücü için keratin adı verilen bir protein çeşidi son derece önemlidir. Saç tellerinin ve hatta tırnaklarımızın temel yapı taşı olarak bilinen keratin, saçların güçlenmesini, sağlıklı uzamasını ve ışıltısını korumasını sağlar. Çeşitli nedenlerle keratin eksikliği yaşandığında saçlar canlılığını kaybeder, güçsüzleşir, kolayca kırılır ve dökülmeye daha yatkın hale gelir. Özellikle saçlara çok sık işlem yapmak, yanlış bakım ürünlerini tercih etmek veya çevresel faktörlere maruz kalmak saçları yıpratır ve keratin yapısını bozar. Bu nedenle, saçın dışarıdan keratin desteği alması veya keratin üretimini destekleyen bakımların yapılması önem kazanır. Keratin saç bakımı, doğru ürünler ve yöntemler kullanılarak hem evde hem de profesyonel olarak uygulanabilir.

Keratin Nedir? 

Keratin, fibröz (ipliksi) bir protein türüdür ve saç, tırnak ile cildin en dış tabakasının (epidermis) ana bileşenidir. Saçı oluşturan proteinin yaklaşık %90'ını keratin oluşturur. Saç telinin dayanıklılığını, esnekliğini ve pürüzsüzlüğünü sağlayan bu protein, saçın sağlıklı uzaması ve dış etkenlere karşı korunması için hayati bir rol oynar [1]. Saç telinin dış tabakası olan kütikül, keratin pullarından oluşur ve saçın parlak, pürüzsüz görünmesini sağlar. İç kısımdaki korteks ise saça dayanıklılık veren keratin liflerini barındırır.

Saçlarda Keratin Eksikliği Neden Olur?

Saçlardaki doğal keratin yapısının bozulması veya azalması, birçok faktöre bağlı olabilir. Saç keratin bakımı neden gerekli sorusunun yanıtları genellikle bu eksikliğin nedenlerinde yatar:

• Kimyasal İşlemler: Saç boyama, renk açma (balyaj, röfle), perma veya kalıcı düzleştirme gibi kimyasal işlemler, saçın doğal keratin bağlarını kırar ve saç telinin yapısını ciddi şekilde zayıflatır. Bu işlemler, saçın nem dengesini bozarak kuru ve kırılgan hale gelmesine neden olur.
• Isı Hasarı: Fön makineleri, düzleştiriciler ve maşalar gibi yüksek ısılı şekillendirme araçlarının sık ve yüksek ısıda kullanılması, saçtaki nemi buharlaştırır ve keratin proteinini doğrudan yakar veya zarar verir [1]. Bu da saçın kırılmasına, cansızlaşmasına ve matlaşmasına yol açar.
• Çevresel Faktörler: Güneşin ultraviyole (UV) ışınları, klorlu havuz suyu, tuzlu deniz suyu, rüzgar ve hava kirliliği gibi çevresel etkenler de saçın keratin yapısına zarar verebilir. Bu faktörler saçın kurumasına, yıpranmasına ve protein kaybına neden olabilir.
• Yanlış Saç Bakım Alışkanlıkları: Saçı çok sık veya sert taramak, ıslak saçı agresifçe kurutmak, uygun olmayan fırça veya taraklar kullanmak da saç tellerine fiziksel zarar vererek keratin kaybına yol açabilir.
• Beslenme Yetersizlikleri: Saçın sağlıklı bir şekilde büyüyüp keratin üretebilmesi için protein, vitamin (özellikle A, C, D, E, B vitaminleri) ve mineral (demir, çinko) açısından dengeli beslenmek önemlidir. Yetersiz beslenme, saçın kalitesini ve keratin sentezini olumsuz etkileyebilir.
• Yaşlanma: Yaş ilerledikçe vücudun doğal keratin üretimi yavaşlayabilir, bu da saçların zamanla incelmesine ve zayıflamasına neden olabilir.

Keratin Bakımı Nedir? 

Keratin bakımı, saçın kaybettiği proteini yerine koymayı veya saç tellerini güçlendirerek daha pürüzsüz ve parlak bir görünüm kazandırmayı amaçlayan yöntemlerdir. Keratin bakım iki ana yaklaşımla yapılabilir:

1. Evde Keratin Saç Bakımı (Ürünlerle Destek)

Evde yapılan keratin bakımı, genellikle keratin içeren şampuanlar, saç kremleri, maskeler, serumlar ve spreyler gibi ürünlerin düzenli kullanımıyla gerçekleştirilir. Bu ürünler, saçın dış tabakasına etki ederek saçı güçlendirmeye, nemlendirmeye ve pürüzsüzleştirmeye yardımcı olur. Keratin bakım ne işe yarar sorusunun yanıtı bu noktada, saçın günlük yıpranmalarına karşı koruma sağlaması ve daha sağlıklı bir görünüm kazandırmasıdır.

2. Profesyonel Keratin Bakımları (Salon Uygulamaları)

Kuaför salonlarında uygulanan profesyonel keratin bakımları, genellikle saçın elektriklenmesini giderme, pürüzsüzleştirme ve düzleştirme amacı taşır. Bu işlemler, saça keratin bazlı bir solüsyonun uygulanması ve ardından yüksek ısı kullanılarak (düzleştirici ile) ürünün saça mühürlenmesi prensibine dayanır [3]. Keratin bakımı nasıl yapılır sorusunun salon versiyonu, bu karmaşık ve genellikle uzun süreli (2-5 saat) bir süreci içerir.

Keratin Bakımının Cansız Saçlara Faydaları Nelerdir?

Keratin saç bakımı, saçların güçlenmesini sağlayan ve cansızlaşan saçlara birçok fayda sunan önemli bir uygulamadır. Keratin bakımın faydaları şunlardır:

• Derinlemesine Onarım ve Güçlendirme: Özellikle çok işlem görmüş, boyadan yıpranmış veya kimyasal hasar görmüş saçların onarılmasına katkı sağlar. Saçları besleyerek derinlemesine bakım yapar ve saç tellerinin içten dışa doğru güçlenmesini destekler [2].
• Parlaklık ve Pürüzsüzlük: Keratin, saçın dış tabakası olan kütikülü pürüzsüzleştirir. Bu da saçların daha parlak, canlı ve ışıltılı bir görünüme kavuşmasında etkili olur. Mat ve cansız saçlar için belirgin bir fark yaratabilir.
• Elektriklenmeyi Azaltma: Saçın nem dengesini düzenleyerek ve kütikülü kapatarak saç tellerinin statik elektrik nedeniyle kabarmasını ve elektriklenmesini önler. Bu, özellikle nemli havalarda veya kuru saçlarda yaşanan elektriklenme sorununa karşı etkilidir.
• Kolay Şekil Alma ve Taranabilirlik: Pürüzsüzleşen ve güçlenen saç telleri, daha kolay taranır ve şekil alır. Dolaşmalar azalır, bu da saçın kırılmasını önlemeye yardımcı olur.
• Saç Kırılmasını Önleme: Saç tellerinin esnekliğini ve dayanıklılığını artırarak kırılma ve çatallaşma riskini azaltır. Saçların daha uzun süre sağlıklı kalmasını sağlar.
• Sağlıklı Uzamayı Destekleme: Güçlü ve sağlıklı saç telleri, daha az kırıldığı için saçların daha hızlı ve sağlıklı bir şekilde uzamasına yardımcı olur. Yavaş uzayan saçlar için bu önemli bir fayda olabilir.
• Hacimli ve Dolgun Görünüm: Keratin bakımı, saç tellerine dolgunluk katarak saçların daha hacimli durmasına katkıda bulunabilir.

Evde Keratin Bakımı Nasıl Yapılır? Adım Adım Rehber

Evde keratin bakımı nasıl yapılır sorusunun cevabı, profesyonel uygulamalara göre daha basittir ve düzenli ürün kullanımıyla gerçekleştirilir. Bu yöntem, saçınıza dışarıdan keratin takviyesi sağlayarak daha sağlıklı bir görünüm kazandırmayı hedefler.

1. Keratin İçerikli Şampuan Kullanımı: Bakıma, içeriğinde yoğun keratin olan bir şampuan ile başlayın. Şampuanı saç köklerine nazikçe masaj yaparak uygulayın ve saçta bir süre bekletin (genellikle 2-3 dakika yeterlidir). Böylelikle keratin, saç diplerine ve saç tellerine iyice nüfuz ederek saçların beslenmesini ve güçlenmesini sağlar. Ardından saçlar bol ve ılık suyla güzelce durulanmalıdır.
2. Keratin İçerikli Bakım Kremi/Maske Uygulaması: Saçlardaki fazla ıslaklık mikrofiber bir havluyla nazikçe alındıktan sonra, kırık ve yıpranmış saç uçlarını beslemesi ve güçlendirmesi adına keratin bakım kremi veya maske uygulanır. Kremi/maskeyi saç tellerinin ortasından uçlarına doğru eşit şekilde yayın. Saç derisine uygulamaktan kaçının, çünkü bu, saçın ağırlaşmasına neden olabilir. Bu sırada geniş dişli bir tarakla saçların taranması, kremin saçların geneline yayılmasını ve keratinin saçlara daha çok nüfuz etmesine yardımcı olur. Ürünü talimatlara göre belirli bir süre saçta bekletin (genellikle 5-10 dakika).
3. Durulama ve Kurutma: Bekleme süresi sonunda saçlar ılık suyla iyice durulanmalıdır. Tüm ürün kalıntılarının temizlendiğinden emin olun. Tüm bu işlemlerin sonrasında, saçlar özenle ve orta ısıda kurutulabilir. Mümkünse ısı koruyucu bir ürün kullanın ve saç kurutma makinesini çok yüksek ısıda tutmaktan kaçının.

Ek Destekleyici Ürünler:

• Keratin Serumları veya Spreyleri: Nemli veya kuru saça uygulanan durulanmayan keratin serumları veya spreyleri, gün içinde ek koruma ve parlaklık sağlayabilir.
• Keratin Takviyeleri: Bazı kişiler normal saçın ve cildin korunmasına ve güçlenmesine yardımcı olmak amacıyla keratin kompleks tabletleri gibi takviye gıdalar da kullanabilir. Ancak takviye kullanmadan önce mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.

Profesyonel Keratin Bakımları: Dikkat Edilmesi Gerekenler

Profesyonel keratin bakımları, evdeki ürünlerden farklı olarak saçı kimyasal olarak düzleştirme veya yoğun bir pürüzsüzleştirme amacı taşır. Bu işlemler, kalıcılıkları (birkaç aydan 6 aya kadar) ve etkileri nedeniyle cazip gelse de, bazı riskleri de barındırabilir.

• İçeriklere Dikkat: Bazı eski nesil keratin düzleştirme ürünleri, formaldehit gibi zararlı kimyasallar içerebilir. Formaldehit, solunum yolları ve cilt üzerinde tahrişe neden olabilir [3]. Günümüzde daha güvenli formüller geliştirilse de, işlem öncesi kuaförünüzle kullanılan ürünlerin içeriği hakkında konuşmak önemlidir [4].
• Isı Uygulaması: Profesyonel keratin uygulamaları, ürünün saça mühürlenmesi için yüksek ısıda düzleştirici kullanılmasını gerektirir. Aşırı veya yanlış ısı uygulaması, saçta yanıklara veya kuruluğa neden olabilir.
• Uygulayıcının Uzmanlığı: Profesyonel keratin bakımları, deneyimli ve eğitimli kuaförler tarafından yapılmalıdır. Yanlış uygulama, saçta hasara yol açabilir.
• Kalıcılık ve Bakım: Profesyonel keratin bakımları sonrası, genellikle sülfatsız şampuanlar ve özel bakım ürünleri kullanmak gerekir. Bu ürünler, işlemin kalıcılığını artırmaya yardımcı olur.

Keratin Bakımının Potansiyel Zararları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

"Keratin bakım zararları" veya "keratin bakımı zararlı mı" gibi sorular, bu popüler bakımın potansiyel risklerini gündeme getirir.

• Kimyasal Maruziyet: Özellikle formaldehit içeren eski tip salon keratin düzleştirme bakımları, hem uygulayan kuaför hem de müşteri için solunum yolu tahrişi ve alerjik reaksiyon riskleri taşıyabilir [3]. Günümüzde formaldehitsiz veya daha düşük formaldehitli alternatifler bulunsa da, içerik kontrolü önemlidir.
• Aşırı Isı Hasarı: Profesyonel uygulamalarda ürünün saça mühürlenmesi için kullanılan yüksek ısı, yanlış uygulandığında saçta yanmaya, kuruluğa ve kırılmaya neden olabilir.
• Saçın Yapısının Bozulması: Çok sık veya yanlış profesyonel keratin bakımı uygulamak, saçın doğal yapısını aşırı derecede değiştirerek uzun vadede zayıflamasına yol açabilir.
• Alerjik Reaksiyonlar: Hem evde kullanılan ürünlerde hem de salon uygulamalarında, ürün içeriklerine karşı alerjik reaksiyonlar (kaşıntı, kızarıklık, tahriş) görülebilir. Ürünü kullanmadan önce mutlaka küçük bir alanda test etmek (yama testi) önemlidir.
• Keratin Bakımı Saça Zarar Verir mi ? : Genellikle evde kullanılan, keratinle zenginleştirilmiş ürünler saça zarar vermez, aksine destek olur. Ancak profesyonel ve kimyasal içeren bazı düzleştirme amaçlı keratin bakımları, eğer yanlış uygulanırsa veya zararlı içerikler barındırırsa saça zarar verebilir.

Keratin Bakımını Destekleyici Alışkanlıklar

Keratin bakımından maksimum verim almak ve saç sağlığınızı korumak için bazı günlük alışkanlıkları benimsemek faydalıdır:

• Isıdan Korunma: Saç kurutma makinesi, düzleştirici veya maşa kullanmadan önce daima ısı koruyucu bir sprey uygulayın ve ısı ayarını mümkün olduğunca düşük tutun.
• Nazik Tarama: Islak saçı nazikçe kurulayın ve geniş dişli bir tarakla uçlardan başlayarak düğümleri yavaşça çözün. Saçı çekiştirmekten kaçının.
• Dengeli Beslenme: Saçın yapı taşı olan proteini ve saç sağlığı için gerekli vitamin ve mineralleri içeren dengeli bir diyet uygulayın. Gerektiğinde doktor kontrolünde takviyeler düşünebilirsiniz.
• Sülfatsız Şampuan Kullanımı: Özellikle profesyonel keratin bakımı sonrası sülfatsız şampuanlar kullanmak, işlemin kalıcılığını ve saçın nem dengesini korumaya yardımcı olur.
• Düzenli Uç Alma: Saç uçlarındaki kırıkları önlemek için düzenli olarak (ortalama 2-3 ayda bir) saç uçlarınızı aldırın.

Kaynakça: 

1. https://www.healthline.com/health/keratin-treatment-pros-and-cons 
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23725308/ 
3. https://health.clevelandclinic.org/keratin-treatments 
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30047992/