Kaşlarınız gözlerinizin üstündeki kemikleri korur. Ayrıca, yerleşik ter bandı görevi görerek terin alnınızdan gözlerinize damlamasını önlerler. Kirpikleriniz filtre görevi görerek gözlerinizi küçük toz parçacıklarından ve diğer kirlerden korur. Ayrıca, rahatsız edildiklerinde gözlerinizi kırpmak veya kapatmak için gözlerinizin doğal reaksiyonunu tetiklerler.
Madarozis, yüzün bir veya iki tarafını etkileyebilen ve kaşlardan veya kirpiklerin dökülmesine neden olan bir hastalıktır. Günlük hayatta 1-2 telin düşmesinden, yastığınızda ya da aynaya baktığınızda farkettiğiniz dökülmeden farklıdır. Bu dökülme tamamen olabilir, yani belirli yerlerdeki tüm teller dökülebilir veya kısmi olabilir, yani bu bölgelerde incelme olabilir.
Kaş ve kirpik dökülmesi tipik olarak ciddi olmasa da, nedenlerini, tedavilerini ve normale dönme ihtimalini anlamak, durumu etkili bir şekilde yönetmek için çok önemlidir. [1-3]
Her gün bir ila beş kirpik kaybı normaldir. Daha hızlı kirpik kaybı için kullanılan terim olan madarozis, bazen gözü veya vücudun başka bir bölgesini etkileyen altta yatan tıbbi bir durumun işareti olabilir. [4]
Kirpiklerinizdeki ve kaşlarınızdaki tellerin dökülmesi madarozisin en tipik belirtisidir. Bu dökülmenin altında yatan nedene bağlı olarak, kızarıklık veya tahriş gibi başka belirtiler de yaşayabilirsiniz. [1]
Madarozis iki tür saç dökülmesine neden olabilir - kaşlarınız ve kirpikleriniz. Kaşlarınızın dökülmesine neden olan madarozise süpersiliyer madarozis; kirpiklerinizi etkileyen madaroza ise siliyer madaroz denmektedir. [3]
Cilt yüzeyinde veya altında yara izi oluşması bazı madarozis hastalıklarından kaynaklanabilir. Madarozis hastalığınızın kaynağı saç köklerinize ciddi şekilde zarar vermişse, saç dökülmeniz geri döndürülemez olabilir. Yara izi bırakmayan madarozis tipik olarak geçicidir ve durumun altında yatan neden tedavi edilir edilmez kirpikleriniz ve kaş kıllarınız yeniden çıkacaktır. [3]
Madarozis çoğunlukla cilt hastalıklarından kaynaklıdır. Fakat otoimmün ve bulaşıcı hastalıklar gibi diğer faktörler de kaş ve kirpiklerinizde ciddi dökülmelere sebep olabilir. [3]
İnsanlar yaşlandıkça başlarında, kaşlarında, kirpiklerinde ve diğer bölgelerinde saç dökülmesi veya incelmesi olabilir. Bazı saç kökleri sonunda saç büyümesini durdurur ve saç telleri incelir. Ayrıca saçlar griye veya beyaza dönmeye başlar. Bu tür saç dökülmesi yaşlanmanın tipik bir özelliğidir. [2]
İster hipertiroidizmden (aşırı hormon üretimi) ister hipotiroidizmden (yetersiz hormon üretimi) kaynaklansın, tiroid hormonlarındaki dengesizlik kaşlarda tel tel dökülmeye yol açabilir. Hipotiroidizmde bu dökülme genellikle kaşın dış üçte birlik kısmını etkiler. Tiroid bozukluklarının diğer belirtileri arasında cilt dokusunda değişiklikler, boyunda şişlik (guatr), kuru veya kırılgan saçlar, kuru, kaşıntılı bir kafa derisi ve kırılgan tırnaklar bulunur. Neyseki, tiroid ile ilişkili saç dökülmesi genellikle geçicidir ve doktorlar tarafından reçete edilen uygun ilaçlarla tiroid hormon seviyeleri geri yüklendiğinde tipik olarak kaş ve kirpikleriniz tekrar çıkar. [2]
Bağışıklık sistemi, saç büyümesiyle ilgili olanlar da dahil olmak üzere vücudun kendi hücrelerini istemeden hedef aldığında, otoimmün bozukluklar ortaya çıkar. Bu durum, kafa derisi ve kaşlar gibi bölgelerde tam anlamıyla dökülmeye, yer yer saç kaybına veya saçlarda incelmeye neden olabilir. [3]
Saç dökülmesine neden olabilen otoimmün durumlar şunları içerir:
Sağlıklı cilt, sağlıklı saçlar için önemlidir. Bunun nedeni saçın doğrudan ciltteki foliküllerden büyümesidir. Bazı cilt rahatsızlıkları kaşıntılı, pul pul dökülen deri döküntülerine neden olabilir. İnsanlar cilt iltihabı, kuru cilt ve kaş çevresindeki bölgenin ovulması veya kaşınması sonucu kaş ve kirpik tellerini kaybedebilir.
Madarozise neden olan en yaygın cilt rahatsızlıkları şunlardır:
Saçlar beslenme eksiklikleri nedeniyle incelebilir veya seyrelebilir. Örneğin, kaşlarınızın veya kirpiklerinizin dökülmesi çinko, demir veya biotin eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir.
Saç dökülmesi, kaşlara da zarar verebilen birçok ilacın olası bir yan etkisidir. Bu ilaçlar şunlardan oluşur:
Ve diğer ilaçlar:
Daha az yaygın olmakla birlikte, bazı genetik durumlar kaş dökülmesine yol açabilir. Bu hastalıklar şunları içerir:
Cildinizde iltihaplanmaya neden olan veya saç köklerinize saldıran enfeksiyonlar madarozise neden olabilir. Madarozise neden olabilecek bazı enfeksiyonlar şunlardır:
Göz kapaklarının ve bazen kirpiklerin iltihaplanmasına blefarit denir. Blefarit ayrıca göz kapaklarının etrafında kabuklanmaya, kaşıntılı, kırmızı göz kapaklarına ve kuru gözlere neden olabilir. Kirpikler de dökülmeye başlayabilir. [1]
Kirpikler ve kaşlar travma nedeniyle dökülebilir. Kazalar ve yaralanmalar fiziksel travma kapsamına girebilir. Saç dökülmesi ayrıca göz veya kaş yakınındaki yanık veya yaralardan da kaynaklanabilir. [1]
Trikotillomani psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu hastalık insanların kasıtlı olarak saçlarını yolmalarına neden olur. Kirpiklerden, kaşlardan ve kafa derisinden epilasyon yaygın bir prosedürdür. [1]
Topical bimatoprost %0,03 kirpik büyümesi için FDA onaylı bir tedavidir ve kaş büyümesi için de olumlu sonuçlar göstermiştir. Çalışmalar, bimatoprostun günde bir kez uygulanmasının önemli ölçüde kıl büyümesine yol açabileceğini göstermektedir.
Kortikosteroidler, özellikle alopesi areata vakalarında saç dökülmesini yönetmek için başka bir seçenektir. Topikal kortikosteroid kremler veya merhemler saç dökülmesini yavaşlatabilir ve yeniden büyümeyi yaklaşık %25 oranında iyileştirebilir.
Yeniden tel çıkarmadan kaş görünümünü iyileştirmek isteyen kişiler için takma kirpik ve kaş kullanmak, kirpik ve kaş oluşturmak için makyaj kullanmak, kaş dövmesi, kaş ekimi veya microblading alternatif seçeneklerdir. Bu prosedürler büyümesini teşvik etmese de, kaşlara daha dolgun, daha belirgin bir görünüm sağlayabilir. [1,2]