Logo Yükleniyor...

Atopik Cilt Nedir? Atopik Cilt Belirtileri Nelerdir?

Atopik cilt, cildin kronik olarak kuru, kaşıntılı ve iltihaplı bir yapıya sahip olduğu bir durumdur. Atopik dermatit olarak da bilinen bu cilt rahatsızlığı, genellikle çocukluk döneminde başlar ve yetişkinliğe kadar devam edebilir. Bu durum, cilt bariyerinin zayıflaması ve bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi nedeniyle ortaya çıkar. Atopik cilt, kişinin yaşam kalitesini düşürebilir ve sürekli bir bakım gerektirir. Bu içeriğimizde, atopik ciltin ne olduğunu, belirtilerini, nedenlerini ve tedavi yöntemlerini ele alacağız.


Atopik Dermatit Nedir?

Atopik dermatit, ciltte kronik iltihaplanma, kuruluk ve kaşıntı ile karakterize edilen bir cilt hastalığıdır. Cleveland Clinic’e göre, atopik dermatit, cilt bariyerinin zayıflaması sonucu cildin nem tutma kapasitesini kaybetmesiyle oluşur. Bu durum, cildin dış etkenlere karşı daha hassas hale gelmesine ve kolayca tahriş olmasına neden olur .

Atopik dermatit genellikle çocuklarda başlar ve yaş ilerledikçe belirtileri azalabilir veya tamamen kaybolabilir. Ancak bazı kişilerde hayat boyu devam edebilir. Atopik dermatit, genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve bağışıklık sistemi düzensizliklerinin bir kombinasyonu sonucu ortaya çıkar.

Atopik dermatitin başlıca belirtileri şunlardır:

Kuruluk: Ciltte aşırı kuruluk ve çatlamalar.

Kaşıntı: Yoğun ve sürekli kaşıntı.

KızarıklıkCiltte kızarıklık ve şişme.

Kabarcıklar: Küçük, su dolu kabarcıklar.

Kalınlaşma: Uzun süreli kaşıma sonucu ciltte kalınlaşma ve sertleşme.

Atopik dermatitli bireylerin cilt bakımlarına özen göstermeleri, belirtileri hafifletmeye ve alevlenmeleri önlemeye yardımcı olabilir. Düzenli nemlendirici kullanımı ve cildi tahriş edebilecek maddelerden kaçınmak, atopik dermatit yönetiminde önemlidir. [1,2]


Atopik Dermatit ve Egzama Farkı Nedir?

Atopik dermatit ve egzama terimleri sıkça birbirinin yerine kullanılsa da, aslında önemli farklar barındırır. Egzama, cildin iltihaplanmasıyla karakterize edilen genel bir terimdir ve çeşitli türleri vardır; bu türler arasında atopik dermatit, kontakt dermatit, nummular dermatit ve dishidrotik dermatit bulunur. Egzama, genel anlamda ciltte kızarıklık, kaşıntı ve döküntülerle kendini gösterir. Atopik dermatit ise egzamanın en yaygın ve kronik türüdür ve genellikle çocukluk döneminde başlar. Atopik dermatit, genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi düzensizlikleri ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Bu durum, ciltte kuruluk, sürekli kaşıntı ve iltihaplanmaya yol açar. Atopik dermatit, cildin nem tutma kapasitesini kaybetmesi nedeniyle cilt bariyerinin zayıflamasına neden olurken, diğer egzama türleri genellikle belirli tetikleyicilere, örneğin kimyasal maddelere veya alerjenlere maruz kalma sonucu gelişir. Tedavi yöntemleri de farklılık gösterir; atopik dermatit tedavisinde nemlendiriciler, kortikosteroid kremler ve bağışıklık düzenleyici ilaçlar kullanılırken, diğer egzama türlerinde tetikleyici faktörlerden kaçınma ve uygun topikal tedaviler uygulanır. Bu nedenle, atopik dermatit ve egzama terimleri arasındaki farkları bilmek, doğru tedavi yaklaşımını belirlemek için önemlidir. [1,3,4]


Atopik Dermatit Çeşitleri Nelerdir?

Atopik dermatit, çeşitli formlarda ortaya çıkabilir ve her biri farklı belirtiler gösterebilir. İşte başlıca atopik dermatit çeşitleri:

Akut Atopik Dermatit:

  • Ani başlangıçlıdır.
  • Yoğun kaşıntı, kızarıklık ve iltihaplanma ile kendini gösterir.
  • Ciltte kabarcıklar oluşabilir.

Kronik Atopik Dermatit:

  • Uzun süre devam eden bir formdur.
  • Ciltte kalınlaşma, renk değişiklikleri görülebilir.
  • Kaşıntı daha az şiddetli olabilir ancak sürekli bir durumdur.

Subakut Atopik Dermatit:

  • Akut ve kronik formlar arasında bir geçiştir.
  • Ciltte pullanma, kızarıklık ve orta düzeyde kaşıntı yaşanabilir.
  • Genellikle kabarcıklar yoktur.

Nummular Atopik Dermatit:

  • Ciltte yuvarlak, madeni para şeklinde lezyonlarla kendini gösterir.
  • Lezyonlar genellikle kuru ve kaşıntılıdır.
  • Özellikle kış aylarında ve soğuk havalarda şiddetlenebilir.

Dishidrotik Atopik Dermatit:

  • Ellerde ve ayaklarda küçük, su dolu kabarcıklar oluşur.
  • Kabarcıklar yoğun kaşıntıya neden olabilir.
  • Stres ve sıcak hava bu durumu tetikleyebilir.

Prurigo Nodularis:

  • Ciltte sert, kaşıntılı nodüller (kabarık lezyonlar) oluşur.
  • Kronik kaşıntı nedeniyle oluşan bu lezyonlar genellikle yara izleri bırakabilir.
  • Tedavi edilmediğinde ciltte kalıcı hasar ve renk değişiklikleri meydana gelebilir.

Atopik dermatitin bu çeşitleri, kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve aynı kişide zaman içinde değişiklikler olabilir. Tedavi planı, atopik dermatitin türüne ve şiddetine bağlı olarak dermatolog tarafından belirlenmelidir. [1,3]


Atopik Dermatit Neden Olur ve Belirtileri Nelerdir?

Atopik dermatit, cildin kronik iltihaplanmasıyla karakterize edilen bir durumdur. Çeşitli genetik, çevresel ve bağışıklık sistemine bağlı faktörlerin bir kombinasyonu sonucu ortaya çıkar. İşte atopik dermatitin nedenleri ve belirtileri:

Atopik Dermatit Neden Olur?

Genetik Faktörler:

  • Ailede atopik dermatit, astım veya alerjik rinit öyküsünün bulunması, atopik dermatit riskini artırır.
  • FLG (filagrin) gen mutasyonları cilt bariyerinin zayıflamasına ve cildin nem tutma kapasitesinin azalmasına neden olabilir.

Bağışıklık Sistemi:

  • Bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi, ciltte iltihaplanmaya ve kaşıntıya yol açar.
  • T-hücre aracılı bağışıklık yanıtı, atopik dermatit gelişiminde önemli bir rol oynar.

Çevresel Faktörler:

  • Soğuk ve kuru hava, atopik dermatit belirtilerini şiddetlendirebilir.
  • Polen, ev tozu akarları, hayvan tüyleri gibi alerjenlere maruz kalma atopik dermatiti tetikleyebilir.
  • Bazı sabunlar, deterjanlar ve kimyasallar cildi tahriş edebilir ve alevlenmelere neden olabilir.

Cilt Bariyeri Bozukluğu:

  • Cilt bariyerinin zayıflaması, cildin nem tutma kapasitesini azaltır ve cildi dış etkenlere karşı daha hassas hale getirir.
  • Ciltte kuruluk ve çatlamalar görülür.

Atopik Dermatit Belirtileri Nelerdir?

Kuruluk:

  • Ciltte aşırı kuruluk ve çatlamalar görülür.
  • Cilt nem kaybettiği için pul pul dökülmeler olabilir.

Kaşıntı:

  • Atopik dermatitin en belirgin belirtisidir.
  • Yoğun ve sürekli kaşıntı, özellikle geceleri daha şiddetli olabilir.

Kızarıklık:

  • Ciltte kızarıklık ve iltihaplanma görülür.
  • Kızarıklık, özellikle yüz, boyun ve eklem bölgelerinde yoğunlaşabilir.

Kabarcıklar:

  • Küçük, su dolu kabarcıklar oluşabilir.
  • Kabarcıklar patladığında ciltte su sızabilir ve kabuklanma oluşabilir.

Kalınlaşma:

  • Uzun süreli kaşıma sonucu ciltte kalınlaşma ve sertleşme meydana gelir.
  • Bu durum, ciltte renk değişikliklerine de yol açabilir .

Renk Değişiklikleri:

  • İltihaplanma ve kaşıma nedeniyle ciltte koyu veya açık renk değişiklikleri görülebilir.
  • Genellikle lezyonların iyileşmesi sırasında meydana gelir .

Atopik dermatit, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir durumdur. Belirtiler ortaya çıktığında bir dermatologdan yardım almak ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamak, hastalığın kontrol altına alınmasında büyük önem taşır. [5,6,7,8]


Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Atopik dermatit tedavisi, belirtileri hafifletmek ve alevlenmeleri önlemek amacıyla çeşitli yöntemler içerir. Tedavi süreci, hastalığın şiddetine, yaygınlığına ve hastanın bireysel özelliklerine göre değişir.

İlk olarak, cildin nemli kalmasını sağlamak tedavinin temel taşlarından biridir. Günde birkaç kez yoğun nemlendiriciler kullanmak, cilt bariyerini güçlendirir ve kuruluğu azaltır. Ilık suyla yapılan kısa süreli banyolar ve hemen ardından uygulanan nemlendiriciler, cildin nem dengesini korur. Ayrıca, parfümsüz ve hassas ciltler için formüle edilmiş sabunlar ve temizleyiciler kullanmak cilt tahrişini en aza indirir.

Topikal tedaviler, genellikle ilk basamak tedavi olarak kullanılır. Kortikosteroid kremler, iltihaplanmayı ve kaşıntıyı azaltmada etkilidir ve doktorun önerdiği doz ve sürede kullanılması önemlidir. Takrolimus ve pimekrolimus gibi topikal kalsinörin inhibitörleri ise bağışıklık sisteminin aşırı tepkisini azaltarak iltihaplanmayı kontrol altına alır.

Şiddetli vakalarda sistemik tedaviler devreye girebilir. Kısa süreli oral kortikosteroidler, belirtileri hızla hafifletebilir, ancak uzun süreli kullanımı yan etki riski taşır. Siklosporin veya metotreksat gibi bağışıklık sistemi düzenleyici ilaçlar, özellikle şiddetli atopik dermatit vakalarında kullanılabilir.

Fototerapi, orta ila şiddetli atopik dermatit vakalarında kullanılan bir diğer tedavi yöntemidir. Ultraviyole (UV) ışın tedavisi, ciltteki iltihaplanmayı ve kaşıntıyı azaltır. Bu tedavi yöntemi, dermatolog gözetiminde uygulanmalıdır.

Yaşam tarzı değişiklikleri ve alternatif tedaviler de atopik dermatit tedavisinde önemli rol oynar. Stres, atopik dermatit alevlenmelerini tetikleyebileceğinden, yoga, meditasyon ve derin nefes alma gibi stres yönetimi teknikleri faydalı olabilir. Diyet ve beslenme de önemlidir; bazı gıdalar atopik dermatiti kötüleştirebilir, bu yüzden alerji testi yaparak tetikleyici gıdalardan kaçınmak gerekebilir. Bazı araştırmalar, probiyotikler ve omega-3 yağ asitlerinin cilt sağlığını destekleyebileceğini göstermektedir, ancak bu takviyeleri kullanmadan önce doktorla görüşülmelidir. [7,9]


Atopik Dermatiti Önlemek Mümkün Mü?

Atopik dermatit tamamen önlenemese de, hastalığın alevlenmelerini azaltmak ve belirtileri hafifletmek için çeşitli önlemler alınabilir. Bu önlemler, cilt bakım rutinleri, çevresel faktörlerin kontrolü ve yaşam tarzı değişikliklerini içermektedir.

Cilt bakımının düzenli ve doğru bir şekilde yapılması, atopik dermatitin kontrol altında tutulmasında kilit rol oynar. Cildin nemli kalması için günde birkaç kez nemlendirici kullanmak önemlidir. Özellikle banyo sonrasında cildi nemlendirmek, cildin nem bariyerini korumaya yardımcı olur. Parfümsüz ve hassas ciltler için formüle edilmiş sabunlar ve temizleyiciler kullanmak, cildin tahriş olmasını engeller. Ayrıca, çok sıcak suyla banyo yapmaktan kaçınmak ve kısa süreli ılık su banyolarını tercih etmek de cildin nem dengesini korur.

Çevresel faktörlerin kontrolü de atopik dermatitin yönetiminde etkilidir. Evde toz, polen ve hayvan tüyü gibi alerjenleri azaltmak için düzenli temizlik yapmak gereklidir. Evde nem seviyesini kontrol altında tutmak, kuru havanın cildi tahriş etmesini önler. Ayrıca, tahriş edici kimyasallardan kaçınmak ve cildi koruyucu giysiler giymek de önemlidir.

Yaşam tarzı değişiklikleri, atopik dermatit belirtilerini hafifletmede yardımcı olabilir. Stres, atopik dermatit alevlenmelerini tetikleyebileceğinden, stres yönetimi teknikleri uygulamak faydalı olabilir. Yoga, meditasyon ve derin nefes alma gibi aktiviteler stresi azaltmada etkilidir. Diyet ve beslenme de atopik dermatitin kontrolünde önemli bir faktördür. Bazı gıdalar atopik dermatiti kötüleştirebilir, bu nedenle alerji testi yaparak tetikleyici gıdalardan kaçınmak gereklidir. Ayrıca, probiyotikler ve omega-3 yağ asitleri gibi besin takviyeleri, cilt sağlığını destekleyebilir; ancak bu takviyeleri kullanmadan önce doktorla görüşmek önemlidir. [10,11]


Atopik Dermatit Bulaşıcı Mıdır?

Atopik dermatit bulaşıcı bir hastalık değildir. Ciltte kızarıklık, kaşıntı ve iltihaplanma gibi belirtilerle kendini gösteren bu durum, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu sonucu ortaya çıkar. Atopik dermatiti olan bir kişiyle temas etmek, hastalığın başkasına geçmesine neden olmaz. Bu yüzden atopik dermatit hastalarının sosyal etkileşimlerinde endişe etmelerine gerek yoktur. Ancak, ciltteki hasarı ve enfeksiyon riskini azaltmak için uygun cilt bakımı ve tedavi yöntemlerini uygulamak önemlidir. [4,6]


Kaynakça:

  1. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24299-atopic-dermatitis
  2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22962911/
  3. https://www.healthline.com/health/atopic-dermatitis/what-is-atopic-dermatitis#types
  4. https://www.aad.org/public/diseases/eczema/types/atopic-dermatitis
  5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29063427/
  6. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/atopic-dermatitis-eczema/symptoms-causes/syc-20353273
  7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32412211/
  8. https://www.healthline.com/health/atopic-dermatitis/what-is-atopic-dermatitis#causes
  9. https://www.healthline.com/health/atopic-dermatitis/what-is-atopic-dermatitis#treatment
  10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448071/
  11. https://www.healthline.com/health/atopic-dermatitis/what-is-atopic-dermatitis#prevention
Çerezleri Kullanıyoruz
Web sitemizde gezinme deneyiminizi geliştirmek, size kişiselleştirilmiş içerik ve hedefli reklamlar göstermek, web sitesi trafiğimizi analiz etmek ve ziyaretçilerimizin nereden geldiğini anlamak için çerezleri ve diğer izleme teknolojilerini kullanıyoruz.